वॉर ड्रायव्हिंग
मध्यरात्रीचा एक वाजलेला. मुंबईतील, दादरच्या त्या उच्चभ्रू वस्तीतून एक होंडा सिटी कार सावकाश जात होती. कारमध्ये बावीस-तेवीस वर्षांची दोन मुलं. एक ड्रायव्हिंग सीटवर, दुसरा मागच्या सीटवर लॅपटॉप सोबत...
"संत्या... मिशन सक्सेसफुल..." मागे बसलेल्याने कार चालवणार्‍याला अंगठा वर करत सांगितले.
"That's like a good boy...योग्या.." कार चालवणारा हसत बोलला. कारने वेग घेतला आणि अर्ध्या मिनिटात दिसेनाशी झाली.
********
"सोहम! ए सोहम!! उठ रे.. आज कॉलेजला जायचं नाही का तुला?"
आईच्या हाकेने सोहम जागा झाला आणि अंथरूणातून उठून पटकन आवरायला गेला. कॉलेजला जाण्यासाठी सोहम तयार होत असतानाच डोअरबेल वाजली. आईने दार उघडले.
दारात तीन व्यक्ती उभ्या होत्या. "कोण हवंय आपल्याला?" सोहमच्या आईने विचारले, "मी इन्स्पेक्टर शिंदे, हे आमचे सायबर क्राइम सेल ऑफिसर दीक्षित आणि हे हवालदार कदम" इन्स्पेक्टर शिंदेंनी दोघांकडे निर्देश करत सांगितले.
डोअर बेलचा आवाज ऐकून सोहम बाहेर आला.
"काय झालंय इन्स्पेक्टर?" प्रश्नांकित चेहरा करुन त्याने विचारले.
"तुम्हाला आमच्या बरोबर पोलिस स्टेशनला चौकशीसाठी यावे लागेल." इन्स्पेक्टर म्हणाले.
"का? काय झाले?" सोहमने विचारले.
"दिल्लीच्या एका व्यापाऱ्याच्या डेबिट कार्डचा गैरवापर करून काही परदेशी शॉपिंग साईट्सवरून ऑनलाईन खरेदी करण्यात आली आहे सुमारे साडेचार लाखांची." इन्स्पेक्टरने माहिती दिली.
"पण यांत माझा काय संबंध?" सोहमला कळत नव्हते की इन्स्पेक्टर हे सगळं आपल्याला का सांगताहेत. सोहम आणि त्याची आई दोघेही गोंधळलेल्या चेहऱ्याने त्या तिघांकडे पाहत होते.
"तुम्हाला चौकशीसाठी यावे लागेल कारण यांत तुमच्या वाय फाय नेटवर्कचा वापर केला गेला आहे. आणि हा एरिया आमच्या पोलिस स्टेशनच्या अखत्यारीत येत असल्याने दिल्ली पोलिसांनी ही कम्प्लेंट आम्हाला वर्ग केली आहे." दीक्षितांनी पुस्ती जोडली.
सोहमच्या पायाखालची जमीन सरकल्यासारखी झाली. आईला तर काय चालले आहे? हेच कळत नव्हते.
"मी जाऊन येतो, बघतो काय झाले आहे ते. काळजी करू नकोस." सोहम आईला धीर देत म्हणाला आणि त्या तिघांबरोबर बाहेर पडला.
थोड्याच वेळात इन्स्पेक्टर शिंदे आणि सायबर सेल ऑफिसर दीक्षित या दोघांसमोर सोहम बसला होता.
दीक्षितांनी सांगितल्या प्रमाणे शुक्रवारच्या रात्री एक दीड वाजेच्या सुमारास त्याचे वायफाय नेटवर्क वापरून दिल्लीच्या आलोक शर्मा या व्यापाऱ्याच्या डेबिट कार्डचा गैरवापर करून पाच सहा विदेशी शॉपिंग साइट्सवरून ऑनलाइन खरेदी करण्यात आली होती. वायफाय नेटवर्क त्याच्या नावे असल्याने या प्रकाराला तोच नैतिक जबाबदार ठरत होता.
"हे कसे शक्य आहे? आमच्या घरी मी आणि माझे आई-बाबा असे तिघेच असतो. सध्या बाबा तर कामाच्या निमित्ताने दुबईत आहेत. रात्री साडेदहापर्यंत तर आमची निजानीज झालेली असते. त्या दिवशी आमच्याकडे कोणी सुद्धा आलेले नव्हते, मग... "
"मिस्टर सोहम जोशी.." त्याला मध्येच तोडत दीक्षित म्हणाले, "आम्हाला कळतंय की हे काम तुमचे नाही. " त्यानंतर दीक्षितांनी हा सर्व प्रकार सोहमला कळेल अशा सविस्तरपणे समजावून सांगितला.
या प्रकाराला वॉर ड्रायव्हिंग असे म्हणतात. यात सायबर गुन्हेगार कार किंवा कुठलेही वाहन घेऊन रात्री बाहेर पडतात. सोबत लॅपटॉप किंवा कुठलेही स्मार्ट डिव्हाइस ठेवतात. त्यावर एअरक्रॅक सारखे सॉफ्टवेअर आणि वायरलेस अडॅप्टर, वायफाय पासवर्ड क्रॅक करण्यासाठी लावलेले असते. एकदा का स्ट्राँग सिग्नलचे वायफाय नेटवर्क मिळाले आणि त्याचा पासवर्ड क्रॅक झाला, कि ते वायफाय नेटवर्क वापरण्यासाठी उपलब्ध होते. ते वापरून सायबर गुन्हेगारी कारवाया केल्या जातात. हे गुन्हेगार स्वतःचा ट्रेस लागू न देण्यासाठी एक खास प्रकारचे ब्राउझर वापरतात त्यामुळे ते सहजासहजी पकडले जात नाहीत. मात्र ज्याच्या वाय फाय नेटवर्कचा वापर केला गेला असेल ती व्यक्ती संकटात येऊ शकते. सोहमच्या केसमध्ये नेमके हेच झाले होते. स्ट्राँग पासवर्ड आणि फारसे सिक्युर्ड वायफाय नेटवर्क नसल्याने हे घडले होते. बिचाऱ्याची काही चूक नसतांना तो नाहक गोवला गेला होता. थोडीशी बेपर्वाई त्याच्या अंगलट आली होती.
दोन महिने खटला चालला. सोहमवर डेबिट कार्ड च्या गैरवापराचा गुन्हा सिद्ध होऊ शकला नाही पण त्याला वायफाय नेटवर्कच्या बेजबाबदार वापराबद्दल दंडाची रक्कम भरावी लागली. मानसिक त्रास झाला तो वेगळाच. याचे परिणाम दुर्दैवाने त्याला भविष्यात त्याच्या करियरच्या बाबतीत भोगावे लागूं शकतात.
मित्र मैत्रिणींनो तुमच्यापैकी बहुतेक जण घरात वायफाय नेटवर्क वापरत असाल तर काही नियम जरूर पाळा,
- तुमच्या वायफाय नेटवर्क सर्व्हिस इंजिनीअरला सांगून WPA / WPA2 इन्क्रिप्शनचा वापर करा.
- स्ट्राँग पासवर्ड लावा.
- शक्यतो रात्री किंवा वायफाय वापरांत नसल्यास राऊटर बंद करून ठेवा.
- घरातले नेहमीच्या वापरातले लॅपटॉप, स्मार्ट डिव्हाइसेस फक्त तुमच्या वायफाय नेटवर्कचा वापर करू शकतील, अनोळखी डिव्हायसेस ला वायफाय नेटवर्क स्वीकारणार नाही, अशी सेटिंग सुद्धा तुम्ही करू शकता किंवा सर्विस इंजिनियर कडून करवून घेऊ शकता.
सावध आणि सतर्क राहून टेक्नॉलॉजीचा आनंद घ्या.
©कविता दातार
